رسیدگی مالیاتی چیست؟
قانون، دادرسی مالیاتی را به‌عنوان عملی که مؤدی برای برطرف‌کردن اختلافات خود با سازمان امور مالیاتی انجام می‌دهد تعریف می‌کند. این اعمال چارچوب و قوانینی دارند که افراد در قالب آن‌ها می‌توانند به احقاق حق خود بپردازند. به مجموعه‌ی این مراحل، مراحل رسیدگی مالیاتی می‌گویند. در ادامه با چرخه رسیدگی مالیاتی و جزئیات آن بیشتر آشنا می‌شویم.
مراحل رسیدگی مالیاتی
- رئیس اداره امور مالیاتی مربوطه
- هیئت حل اختلاف مالیاتی
- شورای‌عالی مالیاتی
- هیئت سه نفری وزارت اقتصاد
- دیوان عدالت اداری
۱. رئیس اداره امور مالیاتی مربوطه
این مرحله اولین مرحله از مراحل رسیدگی مالیاتی است. سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند اختیار رسیدگی به درخواست‌ها را به رئیس سازمان امور مالیاتی تفویض کند. طبق ماده ۲۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم، در مرحله‌ی اول فرد مالیات دهنده یا وکیل او، ظرف سی روز پس از ابلاغ برگه تشخیص اجازه‌ی اعتراض به آن را دارد. این اعتراض باید همراه با ارائه‌ی مدارک و اسناد باشد. معمولاً جلسه رسیدگی به اعتراض کمتر از ده روز بعد از ابلاغ برگه برگزار نمی‌شود؛ بنابراین اگر می‌خواهید جلسه‌تان زودتر برگزار شود، باید این مطلب را درخواست کنید. پس از تاریخ ثبت درخواست مسئول مربوطه موظف است در مدت سی روز به آن رسیدگی کند. اگر اسناد و مدارک ارائه شده کافی نباشد، مسئول مربوطه درخواست را رد کرده و با درج در پشت برگه تشخیص به اطلاع مودی می‌رساند. در غیر این صورت نیز مجدد نظر خود را پشت برگه تشخیص نوشته و به امضای مودی می‌رساند. اگر مشکل مالیات دهنده در این مرحله حل نشود درخواست او به مرحله هیئت حل اختلاف ارجاع داده می‌شود.
۲. هیئت حل اختلاف
نام دیگر این هیئت، هیئت موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم است. این هیئت شامل سه نفر می‌باشد که متشکل از قاضی، نماینده سازمان امور مالیاتی و نماینده فرد مالیات دهنده است. قاضی این پرونده می‌تواند هم شاغل به کار و هم بازنشسته باشد. در صورتی که قاضی بازنشسته‌ای که شرایط لازم را داشته باشد، در استان یا شهرستان پرونده وجود نداشته باشد، سازمان امور مالیاتی کشور از قوه قضاییه درخواست می‌کند که یک قاضی شاغل برای پرونده مذکور معرفی شود. نماینده‌‌ی مالیات‌دهنده نیز می‌تواند فردی از حسابداران رسمی یا اتاق بازرگانی و منابع و معادن یا شورای اسلامی یا شوراهای صنفی شهر باشد. انتخاب این فرد به عهده مودی است. این هیئت زمان رسیدگی به برنامه را به مودی اطلاع می‌دهد. هیئت حل اختلاف اسناد و مدارکی که مودی ارائه کرده را بررسی می‌کند. در صوری که پرونده‌ی مالیات دهنده در این مرحله حل شود و رای صادره مورد قبول مودی باشد، رای نهایی صادر می‌شود و مودی باید مبلغ مشخص شده را پرداخت کند. در صورتی که مودی به رای صادرة هیئت حل اختلاف اعتراض داشته باشد، مجدداً مهلت سی‌روزه‌ی اعتراض به رای را دارد. البته حق اعتراض برای سازمان امور مالیاتی نیز محفوظ است و نماینده سازمان امور مالیاتی می‌تواند به شورای عالی مالیاتی اعتراض کند. اکثر پرونده‌های مالیاتی در همین مرحله حل می‌شوند.